Wpływ nawozów na jakość gleby

Nawozy podane w odpowiedniej formie uzupełniają zapasy składników odżywczych w glebie i dostarczają je roślinom. Jednocześnie mają duży wpływ na właściwości gleby, a tym samym działają pośrednio na plon. Zwiększając plon roślin i masę korzeni, nawozy wzmacniają pozytywny wpływ roślin na glebę, przyczyniają się do wzrostu w niej próchnicy, poprawiają jej właściwości chemiczne, wodno-powietrzne i biologiczne.

Nawozy organiczne

Nawozy organiczne (obornik, komposty, nawozy zielone) mają duży bezpośredni pozytywny wpływ na wszystkie te właściwości gleby. Kwaśne nawozy mineralne, jeśli są systematycznie stosowane bez nawozów organicznych (i na glebach kwaśnych bez wapna), mogą mieć negatywny wpływ na właściwości gleby. Długotrwałe ich stosowanie na kwaśnych glebach niepokrytych prowadzi do zmniejszenia nasycenia gleby zasadami, zwiększa zawartość toksycznych związków glinu i toksycznych mikroorganizmów, pogarsza właściwości wodno-fizyczne gleby, zwiększa gęstość nasypową (gęstość), zmniejsza porowatość gleby, jej napowietrzenie i przepuszczalność wody. W wyniku pogorszenia właściwości gleby zmniejsza się wzrost plonów z nawozów i objawia się negatywny wpływ nawozów kwaśnych na plon.

Negatywny wpływ kwaśnych nawozów mineralnych

Negatywny wpływ kwaśnych nawozów mineralnych na właściwości gleb kwaśnych związany jest nie tylko z wolną kwasowością nawozów, ale także z wpływem ich zasad na kompleks absorpcyjny gleby. Wymieniając wymienny wodór i glin, zamieniają wymienną kwasowość gleby w kwasowość aktywną i jednocześnie silnie zakwaszają roztwór glebowy, rozpraszając koloidy spajające strukturę i zmniejszając jej wytrzymałość. Dlatego przy stosowaniu dużych dawek nawozów mineralnych należy brać pod uwagę nie tylko kwasowość samych nawozów, ale także wartość kwasowości wymiennej gleby.

Wapno neutralizuje kwasowość gleby, poprawia jej właściwości agrochemiczne i niweluje negatywny wpływ kwaśnych nawozów mineralnych. Już niewielkie dawki wapna zwiększają nasycenie gleby zasadami, obniżają kwasowość i znacznie zmniejszają ilość toksycznego glinu, który w kwaśnych glebach bielicowych ma niezwykle silny negatywny wpływ na wzrost i plonowanie roślin.

Nawozy organiczne mają duży i zawsze pozytywny wpływ na wszystkie gleby

Pod wpływem nawozów organicznych – obornik, komposty torfowe, nawóz zielony – zwiększa się zawartość próchnicy, poprawia się nasycenie gleby zasadami, w tym wapniem, poprawiają się właściwości biologiczne i fizyczne gleby (porowatość, wilgotność, przepuszczalność wody), a w glebach o odczynie kwaśnym kwasowość spada zawartość toksycznych związków glinu i toksycznych mikroorganizmów. Jednak znaczny wzrost zawartości próchnicy w glebie i poprawę jej właściwości fizycznych odnotowuje się dopiero przy systematycznym stosowaniu dużych dawek nawozów organicznych. Jednorazowe wprowadzenie ich do gleb kwaśnych wraz z wapnem poprawia skład grupowy próchnicy, ale nie prowadzi do zauważalnego wzrostu jego udziału w glebie.

Podobnie torf wprowadzony do gleby bez uprzedniego kompostowania nie ma zauważalnego pozytywnego wpływu na właściwości gleby. Jego wpływ na glebę gwałtownie wzrasta, jeśli zostanie wstępnie skompostowany obornikiem, gnojowicą lub nawozami mineralnymi, zwłaszcza alkalicznymi, ponieważ sam torf rozkłada się bardzo wolno i w glebach kwaśnych tworzy wiele silnie rozproszonych kwasów fulwowych, które utrzymują kwaśny odczyn środowiska.

Łączne stosowanie nawozów organicznych z nawozami mineralnymi ma bardzo pozytywny wpływ na glebę. Jednocześnie szczególnie gwałtownie wzrasta liczebność i aktywność bakterii nitryfikacyjnych oraz bakterii wiążących azot atmosferyczny – oligonitrofili, wolno żyjących fiksatorów azotu i innych.

Badanie gleby

Jesień lub wczesna wiosna to najlepszy i zalecany czas na wykonanie analizy gleby. W tym okresie zaleca się pobranie próbek gleby według przyjętych instrukcji. Te terminy w przypadku upraw rolniczych są dość ważne ze względu na czas zbiorów i moment przygotowania pół pod kolejne zasiewy. Aby uzyskać wiarygodne wyniki, adekwatne do stanu i zasobności gleby, należy postępować według opracowanych instrukcji dotyczących pobierania próbek gleby oraz wytycznych laboratoriów

Czego potrzebuje gleba?Czego potrzebuje gleba?

Żyzna, zasobna w składniki pokarmowe, sprawna biologicznie gleba o uregulowanym odczynie, właściwej strukturze gruzełkowatej, prawidłowych stosunkach wodnopowietrznych zapewnia optymalne warunki dla wzrostu i plonowania drzew oraz krzewów owocowych.