Żyzna, zasobna w składniki pokarmowe, sprawna biologicznie gleba o uregulowanym odczynie, właściwej strukturze gruzełkowatej, prawidłowych stosunkach wodnopowietrznych zapewnia optymalne warunki dla wzrostu i plonowania drzew oraz krzewów owocowych. Zadbana gleba zdecydowanie lepiej znosi ekstremalne warunki pogodowe, tj. suszę, nadmiar opadów, które niestety coraz częściej występują w naszym kraju.
Odczyn gleby ma znaczenie
Dlaczego odczyn gleby jest tak ważny, a jednocześnie niedoceniany przez sadowników?
- Powoduje tworzenie struktury gruzełkowatej gleby – na glebach kwaśnych następuje degradacja chemiczna i rozpad struktur wtórnych minerałów ilastych.
- Wpływa na lepsze wykorzystanie składników pokarmowych z nawozów mineralnych.
- Wpływa na rozwój systemu korzeniowego.
- Determinuje aktywność mikroorganizmów glebowych – na glebach kwaśnych wzrasta ilość i aktywność grzybów glebowych oraz zmniejsza się udział i spada aktywność bakterii nitryfikacyjnych i symbiotycznych.
- Na glebach kwaśnych wzrasta ruchliwość metali ciężkich – zwłaszcza kadmu, ołowiu i glinu. Nagromadzenie metali ciężkich w glebie może doprowadzić do ich nadmiernej koncentracji w roślinach.
- Wysoka zawartość tych metali w owocach i warzywach dyskwalifikuje ich przydatność do konsumpcji.
- Na glebach kwaśnych następuje uwstecznienie fosforu
Najżyźniejsze gleby to takie, które mają obojętny odczyn i są zasobne w próchnicę. Niestety większość gleb w Polsce jest wytworzona z kwaśnych skał macierzystych.
Ponadto wysoka emisja SO2, szczególnie w latach 1980–1990, oraz stosowanie fizjologicznie kwaśnych nawozów (siarczan amonu,saletra amonowa, mocznik) oraz aktywujących kwasowość gleby (siarczan potasu, sól potasowa) powodują, że wapnowanie gleb jest konieczne. Na wzrost zakwaszenia gleb istotny wpływ ma wielkość opadów atmosferycznych – intensywne opady śniegu i deszczu nasilają wypłukiwanie wapnia i magnezu w głąb gleby, zwiększając ich zakwaszenie. Oprócz prawidłowego dla danej uprawy odczynu gleby bardzo istotna jest zawartość przyswajalnego, łatwo dostępnego dla roślin wapnia. Niestety nawet na glebach o odczynie > 6,5 zawartość przyswajalnego wapnia bardzo często jest niewystarczająca dla prawidłowego wzrostu drzew i krzewów oraz odpowiedniej jakości owoców. Dlatego też oprócz wapna nawozowego (Wapniak Kornicki, Oxyfertil, Wap Mag), które neutralizuje nam jony wodorowe i podnosi odczyn gleb, należy stosować nawozy zawierające łatwo dostępny dla roślin wapń odżywczy, np. saletrę wapniową czeską, Tropicote, Nitrabor oraz ASX CaTs tiosiarczan wapnia, który skutecznie likwiduje niedobory wapnia i siarki. Nawóz ten jest idealnym rozwiązaniem do fertygacji wszystkich upraw sadowniczych, w tym borówki, ponieważ nie podnosi odczynu gleby, oraz do nawożenia doglebowego razem z RSM.
